Diyarbakır’da gündem Afrin: 'Meselenin gerisinde emperyalizm var'

Afrin’deki PKK/PYD hedeflerine yönelik baÅŸlatılan Zeytin Dalı Harekâtı, Türkiye’de çeÅŸitli platformlarda olduÄŸu gibi Diyarbakır’da da tartışılıyor. 

Türkiye’nin doÄŸusunda Kürtlerin en yoÄŸun olarak yaÅŸadıkları kentlerden biri, Diyarbakır. Bu da kaçınılmaz olarak operasyonu, kentin ana gündem maddesi haline getiriyor.

DW Türkçe, bölge halkı ile Afrin operasyonu hakkında konuÅŸtu. 

‘Yapılması gerekiyordu’

Zülküf YakÅŸi 12 Eylül Askeri Darbesi’nde tutuklanarak dönemin ünlü Diyarbakır E Tipi Cezaevi’ne atılan kendi tabiriyle eski tüfeklerden. Dükkanı salt alışveriÅŸ deÄŸil sohbetlerin de yapıldığı bir mekan. Sur ilçesindeki YoÄŸurt Pazarı’nda 45 seneden beri esnaflık yapan YakÅŸi, harekâtı ‘gerekli’ görenlerden.

“Afrin’e operasyonun yapılması gerekiyordu. Çünkü meselenin gerisinde emperyalizm var ve Kürtler sadece kendi amaçlarının piyonu olarak görülüyor. Obama döneminde Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın öngördüğü sınırda güvenli bölge oluÅŸturma projesi hayata geçirilmeliydi. Amerika ve Ä°srail bunun yerine dünyanın başına IŞİD’i bela ettiler. 55 yaşındayım ve yürürken dönüp arkama korkuyla bakmadığım bir günüm olmadı. Bölgenin kahır ekseriyeti param, malım, mülküm olsun deÄŸil; kaygısız, huzurlu günlerinin olmasını ister. Tartışmalar olacaktır ama kimse kusura bakmasın 3 milyon Suriyelinin yaÅŸadığı ülkemizin, Suriye sınırını güvenlik altına alma giriÅŸimi haktır.”Zülküf YakÅŸi Afrin'e yapılan operasyonu haklı buluyor.

‘Masada çözülebilirdi'

Nizam Özbek Sur ilçesinde yaşıyor. İşlettiği küçük çay ocağı dolu ve çoğunluğu emeklilerden oluşan grubun sohbet konusu Afrin. Operasyonu destekleyenler de var yöntemini beğenmeyenler de. Özbek, yöntemi tasvip etmeyenlerden; meselenin barış içinde ve masada ele alınması gerektiğine inanıyor.

“Afrin’e niye girdi ki Türkiye. CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan her seferinde ‘Kürt kardeÅŸlerim’ diyor. KardeÅŸim diyorsan aÄŸabeyliÄŸini de yapman gerekir. Kürtler Türkiye’nin en sadık bireyleridir. Sorsan yüzde 95’i bağımsız Kürdistan istemez, birlikte yaÅŸamaktan yanayız. Sadece Türkiye’de deÄŸil bütün Kürt coÄŸrafyasındaki Kürtlere kucak açmalı. Diyalog masasında çözüm bana göre mümkündü, ölümler en çok bizi yaralar, kim ölürse ölsün. En sonunda bu iÅŸ masada çözülmeyecek mi? Öyleyse neden ÅŸimdi olmasın?”Nizam Özbek operasyonu gerekli bulmuyor ve meselenin masada çözülebileceÄŸine inanıyor.

‘Çözümsüzlüğü dayatan Amerika’

Yağmur nedeniyle Eski Sipahi Pazarı sakin. Dükkanının önündeki küçük mangalında küllenmeye yüz tutmuş közleri eşeleyen Ahmet Gündüz pek çok Diyarbakırlı gibi önce konuşmak istemiyor. Afrin meselesi ile ilgili tutumundan daha çok ona göre konuşulması gereken şey Amerika ve onun Suriye'deki paravan örgütleri.

“Bizim kapı komÅŸumuzdaki güvenlik problemlerine müdahil olmamızı eleÅŸtiren ülkelerin Suriye’ye sınırı bile yok. On bin kilometre öteden gelen Amerika, Kürtleri kullanıyor. Ä°ÅŸi bitince hatırlamak bile istemeyecektir. Türkiye’nin kendi sınırlarını koruma giriÅŸimi bana göre meÅŸrudur. Ä°ÅŸin bu noktaya gelmesinin nedeni Amerika ve Ä°srail’dir. Mesele barış yoluyla çözülebilirdi ve kimsenin canı yanmazdı.”Ahmet Gündüz Afrin'in deÄŸil ABD ve onun paravan örgütlerinin tartışılması gerektiÄŸini söylüyor.

‘Bu Kürt-Türk savaşı deÄŸil’

Ä°nsan Hakları Cemiyeti BaÅŸkanı Mehmet KaradaÄŸ meselenin siyasi boyutu hakkında yorum yapmıyor. KaradaÄŸ’ı endiÅŸelendiren konu, Afrin meselesinin bazı kesimler tarafından Kürt-Türk savaşı olarak nitelendirilmesi.

“Söz konusu bölgede baskıcı, tahakkümcü bir anlayış vardı, hatta oradan siyasi olarak sürülenler, zarar görenler, hak ihlali noktasında çok sorunlu bir bölge. Operasyon baÅŸlatıldı ancak oradaki masum halkın zarar görmemesi en büyük temennimiz. Ä°nsan Hakları Cemiyeti olarak iÅŸin siyasi boyutuna girmiyoruz. DiÄŸer STK’ların da bu noktaya dikkat etmeleri lazım, ötekileÅŸtirici dil kullanmamak lazım, hele hele Türk-Kürt cephesi-savaşı gibi bir ayrım asla yapılmamalı, çünkü böyle deÄŸil mesele.”

‘Askeri müdahale iÅŸleri düzeltmez’

Hak Ä°nisiyatifi Diyarbakır Koordinatörü Reha RuhavioÄŸlu, Suriye’ye yapılan operasyona karşı. Bunu açıkça dillendirenlerden. RuhavioÄŸlu, ‘uzak görünse de’ nihai adresin müzakere ve barış süreci olacağını düşünüyor.

“Ä°nsan hakları örgütü olmamız hasebiyle nerede ne ÅŸekilde olursa olsun çatışmanın karşısındayız, bunun bir tercih olarak benimsenmesini istemiyoruz. Suriye’de 2011’den beri devam eden iç savaÅŸ çok büyük trajedileri ortaya çıkardı. Bir askeri müdahalenin orada iÅŸleri düzeltmeyeceÄŸini, daha kötüleÅŸtireceÄŸini biliyoruz. Nitekim Afrin’den göçler baÅŸladı, baÅŸlayacak.”

Çözümü uzak görse de Ruhavioğlu umutsuz değil. Yöntemin barış umutlarına ipotek koyduğunu düşünüyor.

“Türkiye’de Kürt meselesi bu kadar çıkmaza girmiÅŸken Afrin’e Kürt meselesi ile ilgili bir operasyon yapmak Türkiye içerisindeki Kürt meselesinin çözümünü çok daha zor hale getirecek. Her ne kadar iki taraf çözüme çok uzak görünse bile nihayetinde bu, bir müzakere ile barış süreci ile nihayetlenmek zorunda. GeleceÄŸimizi tehlikeye atıyoruz, kötü anlamda ipotek altına alıyoruz.”